Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

DYDDLYFR ROBINSON CRUSOE Yn ol Richard L. Huws 4. Ei Ewythr yn ymweled a Friday ar fusnes. Yn awr mi a groniclaf hanes y tri mis diwethaf, gan na fu imi amser o'r blaen: A'r diwydiant cnau coco ar dir cadarn, mi a ddechreuais adeiladu; codi tai mawr i Friday a'i ewythr, a bwthyn i mi fy hun. Hefyd cychwyn diwydiannau gwneuthur cychod, ty- baco, gwenith, glo, pysgod, ffrwythau a llaeth geifr, a'r holl fenthyg a gefais tuag at hynny yn £ 2,860. Fy elw yn siomedig: prin ddigon i dalu llog ar y 5. Agor y Senedd gyntaf. Hwligani aeth etholiad. Y mae masnach yn wael. Yr wyf yn gweithio oriau byr ac felly'n cael llai o gyflog. Dichon mai'r rheswm am hyn ydyw bod Alexander Selkirk, o'r ynys nesaf yn dwmpio nwyddau rhad. Senedd yn ddiau yw'r peth i wella pethau. Ni a gawsom etholiad cyffredinol heddiw.­Fe enwodd Friday ef ei hun yn ymgeisydd Rhyddfrydol dros etholaeth y Dwyrain, a'i ewythr (yn awr Arglwydd Palmwydd), yn ymgeisydd Ceidwadol dros y Gorllewin. Yr 6. Anesmwythyd gwleidyddol. Dyma'r tro cyntaf imi sgrifennu ers yr etholiad. -Y mae diwydiant bron wedi sefyll.-Y llywodraeth lieb wneud dim. — Ni allai Palmwydd gael mwyafrif i'w fesur diffyndollau. — Ni ddyry'r senedd ddim sylw i broblemau pwysig megis diffyg gwaith a phleidlais i'r perot (canys y mae Poli yn codi stwr am bleidlais, ac yn iawn hefyd).-Y mae'r banc yn blodeuo gan fod Selkirk yn bancio yma, felly hawdd y gall Friday weld yr ochr olau ar bethau.-Eithr y mae Arglwydd benthyg.-Friday a'i ewythr yn dodi'r holl ddiwyd- iannau dan gyfundrefn newydd Stock and Share," a'm cyflogi innau am gyflog neilltuol. Gan gyfrif fy holl alwedigaethau gyda'i gilydd, caf J:5 yr wyth- nos. Er bod prisiau'n uwch dan yr oruchwyliaeth newydd, a'm bod yn talu 30/- yr wythnos o rent am y bwthyn, trwy fyw'n gynnil, yr wyf yn medru cael y ddeupen ynghyd. Hefyd, enillaf dipyn dros ben oeddynt ill dau heb wrtbwynebydd.-Bu rhaid wrth etholiad i benderfynu pa blaid oedd i lywodraethu. Myfi a euthum gyda'm perot i wrando'r areithiau canfasio (gall y perot hwn ddynwared yn ddiatreg beth bynnag a glyw). Myfi a wrandewais yn gyn- taf ar Arglwydd Palmwydd ar ben Gorllewinol y traeth: "I lawr â Masnach Rydd eb efe, "Mae'n rhaid inni adferyd hawddfyd ein hynys Rhowch dreth ar nwyddau Selkirk, etc." Yna mi a euthum Palmwydd o tani'n drwm; y mae wedi gweled ei bod yn rhaid iddo gystadlu'n llwyddiannus yn erbyn Selkirk, a'r wythnos ddiwethaf fe ddywedodd ei fod yn gostwng fy nghySog.—Euthum ar streic.­Mewn dychryn, unodd y Rhyddfrydwyr a'r Ceidwadwyr yn f'erbyn, ond yr wyf am ddal fy nbir.-Gan ei bod heddiw'n Sul, mi a orymdeithiais. Fe orymdeith- iodd y perot hefyd, ond nid mor heddychol: fe'i cyn- hyrfwyd gan watwaredd yr edrychwyr, a chan (i BARHAU.) drwy olchi a chadw ty i Friday. Yn wir, yn wir yr ydwyf yn dra boddhaus ac yn falch o'm rhan dan y gyfundrefn wâr hon Yr unig beth sydd ar ôl yn awr ydyw Senedd. Heddiw fe ddaeth ei ewythr at Friday i drafod busnes. A bu, pan oeddwn yn gosod cnau coco o'u blaen, imi eu clywed yn sôn am wr a gyfenwid Selkirk: wedi ei longddryllio ar ynys gyf- agos, mi a debygwn. i glywed Friday yn ymyl y Bane: Yr wyf i'n sefyll dros ddelfryd," meddai gan floeddio, dros Ryddid dros Fasnach Rydd Ac yn y fan dech- reuodd y perot sgrechian: "I lawr â Masnach Rydd! i lawr â etc." Yna bu cythrwfl a chwalu'r cyfarfod. Pleidleisiais i dros Palmwydd.- Yn y prynhawn fe agorwyd ein Senedd gyntaf gyda holl rwysg y llywodraeth. sgrechian yr arwyddair, Poliwch i Poli," hi a ruthrodd ar Palmwydd a'i ddal gerfydd ei war nes iddo addo pasio mesur pleidlais y perot. Yn awr bydd yn rhaid cael etholiad cyffredinol: Fe saif Fri- day a Phalmwydd fel o'r blaen, a'r tro hwn fe safaf innau dros Lafur yn etholaeth y Gogledd. Gan fy mod yn siwr o bleidlais Poli, mi a fyddaf yn Brif Weinidog.